Ter opfrissing: in de Belgische retailsector (en dus ook online) dient zorgvuldig omgesprongen te worden met aankondigingen waarbij prijskortingen, ‘solden’, ‘opruimingen’, ‘sales’ of ‘koopjes’ worden aangeboden. Ter bevordering van de concurrentie en eerlijke marktpraktijken tussen ondernemingen mogen deze termen slechts gedurende de vastgestelde soldenperiodes van 3 januari tot en met 31 januari en van 1 juli tot en met 31 juli gehanteerd worden. Daarbovenop geldt gedurende de maand voorafgaand aan deze wettelijk vastgestelde soldenperiodes in de kleding-, lederwaren- en schoenensector een sperperiode waarbij het verboden is prijsverminderingen aan te kondigen. (art. VI.26 – 29 WER)

Uit verschillende controles gebeurd door de Economische Inspectie bleek dat er met betrekking tot de wettelijke vereisten van prijsaanduiding vaak inbreuken werden vastgesteld. Een opvallende vorm van fraude die werd vastgesteld is de praktijk waarbij ondernemingen net voorafgaand aan de soldenperiode een hogere prijsaanduiding hanteren, waardoor de kort daarna toegekende korting tijdens de soldenperiode slechts een gedeeltelijke en fictieve korting betreft en de consument dus misleid wordt.

Vanaf de volgende soldenperiode zal dus een verplichte vermelding van een duidelijke referentieprijs gelden. De te vermelden referentieprijs is de laagste prijs door de onderneming aangeboden gedurende de periode van dertig dagen voorafgaand aan de prijsvermindering (en dus ook de soldenperiode), waardoor de transparantie ten opzichte van de consument wordt vergroot en zo ook de mogelijkheid tot misleidende en frauduleuze praktijken wordt verkleind.

De omgezette regelgeving dient volgens de Omnibusrichtlijn ten laatste op 28 mei 2022 van kracht te worden, wat overeenkomt met de ambities van de Staatssecretaris om de referentieprijzen te hanteren, één maand voorafgaand aan de volgende soldenperiode.

De transparantieplicht bij het aanbieden van digitale diensten wordt uitgebreid. Zo wordt het verboden (betaalde) derde partijen in te zetten om (valse) beoordelingen te geven voor een product of dienst en moet gegarandeerd worden dat consumentenbeoordelingen slechts afkomstig kunnen zijn van consumenten die wel degelijk voor het product of dienst hebben betaald. De aanbieder moet ook duidelijk aangeven of alle consumentenbeoordelingen worden weergegeven en bijvoorbeeld niet alleen de positieve beoordelingen. Indien een product een bepaalde rangschikking behaalt bij het online opzoeken van dit product, maar deze rangschikking louter op basis betaalde advertentie werd bekomen, dient dit duidelijk te worden aangegeven.

De richtlijn voert een definitie in van online marktplaats. Het gaat om een dienst die via software, bv. een website of een webapplicatie, consumenten in staat stelt om aankopen te doen bij andere handelaren.

De verplichtingen van online marktplaatsen worden ook wettelijk verankerd:

• Ze moeten de consument ervan inlichten of de andere verkopers bij wie de consumenten via hun platform kunnen aankopen handelaren zijn of andere consumenten.
• Als de verkoper een andere consument is, moet de online marktplaats de consument erop wijzen dat de consumentenbescherming niet geldt.
• Indien het online platform en de andere verkoper de contractuele verplichtingen ten aanzien van de consument hebben verdeeld, dienen ze de consument hierover in te lichten.
• Ze moeten de consument eveneens inlichten van de parameters die gebruikt worden voor de rangschikking van de resultaten in het kader van een zoekopdracht. Als er betaald werd om een bepaald product een hogere rangschikking te geven, dient dit vermeld te worden.
• Het is bovendien verboden om valse of misleidende beoordelingen te (laten) plaatsen.
• Indien ze consumentenbeoordelingen op hun platform toelaten, moeten ze verifiëren dat deze beoordelingen afkomstig zijn van consumenten die daadwerkelijk het beoordeelde product hebben aangekocht of gebruikt. Deze informatie wordt als essentieel beschouwd.

De richtlijn consumentenrechten is vandaag alleen van toepassing in het kader van de verkoop aan consumenten in ruil voor een prijs. De nieuwe richtlijn maakt het uitdrukkelijk mogelijk voor burgers om aanspraak te maken op hun consumentenrechten indien een onderneming hen digitale inhoud levert en als tegenprestatie aan de consument vraagt om persoonsgegevens te verstrekken (tenzij deze persoonsgegevens noodzakelijk zijn voor het leveren van de digitale inhoud). Persoonsgegevens worden dus uitdrukkelijk als een vorm van betaling aangemerkt.

De omzetting van de Omnibusrichtlijn zal dus een aantal implicaties hebben op de manier waarop u (digitaal) de consument wilt bereiken, waarbij u voornamelijk bij aanvang van de volgende soldenperiode de nodige wijzigingen zult moeten doorvoeren. In concreto raden wij u aan om te verifiëren of uw webshop voldoet aan de volgende eisen:

• Prijsaanduiding van producten met vermelding van laagste referentieprijs
• Transparantieplicht over productreviews
• Nieuwe vereisten voor online marktplaatsen

Een wijdverbreide inbreuk is elke handeling of omissie die in strijd is met het consumentenrecht (1) en die schade veroorzaakt aan collectieve belangen van consumenten die woonachtig zijn in minstens drie lidstaten. Lidstaten moeten dergelijke inbreuken strafbaar maken met sancties die doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend zijn. De maximumbedragen van de sancties moeten minimaal 4% van de jaaromzet van de betrokken onderneming of 2 miljoen euro bedragen.